Blog
7 phút đọc

Data Analysis và Data Science: So sánh vai trò và kỹ năng cần thiết

Data Analysis và Data Science là hai thuật ngữ thường xuyên được nhắc đến và đôi khi bị nhầm lẫn. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết sự khác biệt giữa hai lĩnh vực này, giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về con đường sự nghiệp phù hợp.
Phân biệt Data Analysis và Data Analytics

Mục tiêu chính

Data Analysis: Tập trung vào việc khám phá và giải thích những gì đã xảy ra dựa trên dữ liệu lịch sử. Mục tiêu là cung cấp các insight (thông tin chi tiết) hỗ trợ việc ra quyết định trong kinh doanh.
  • Ví dụ: Xác định nguyên nhân khiến doanh thu giảm trong quý vừa qua.
Data Science: Hướng đến việc dự đoán và tự động hóa bằng cách sử dụng các thuật toán và mô hình học máy (Machine Learning). Mục tiêu không chỉ là hiểu dữ liệu mà còn là xây dựng mô hình có thể đưa ra dự đoán hoặc ra quyết định tự động.
  • Ví dụ: Dự đoán doanh thu của một sản phẩm mới dựa trên các đặc điểm thị trường và hành vi khách hàng.

Phạm vi công việc

Data Analysis:
  • Tập trung vào việc làm sạch dữ liệu, phân tích thống kê, trực quan hóa dữ liệu, và xây dựng báo cáo.
  • Đưa ra kết luận rõ ràng từ dữ liệu và đề xuất các giải pháp thực tế cho doanh nghiệp.
  • Thường sử dụng các công cụ như Excel, SQL, Power BI, Tableau để xử lý và trình bày dữ liệu.
Data Science:
  • Bao gồm cả việc thu thập dữ liệu, xây dựng và huấn luyện mô hình máy học, kiểm thử mô hình và triển khai hệ thống ra thực tế.
  • Kết hợp nhiều lĩnh vực như lập trình, thống kê, học máy, và đôi khi cả kỹ thuật phần mềm.
  • Sử dụng các công cụ và ngôn ngữ như Python, R, TensorFlow, PyTorch, Spark và các công cụ phân tích dữ liệu lớn.

Công cụ và kỹ thuật

Data Analysis:
  • Công cụ phổ biến: SQL, Power BI, Tableau, Excel, Google Sheets.
  • Kỹ thuật: Thống kê mô tả (Descriptive Statistics), trực quan hóa dữ liệu, kiểm định giả thuyết (Hypothesis Testing), xử lý dữ liệu bằng SQL.
Data Science:
  • Công cụ phổ biến: Python, R, Jupyter Notebook, Scikit-Learn, TensorFlow, Keras.
  • Kỹ thuật: Học máy (Machine Learning), khai phá dữ liệu (Data Mining), xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), và xây dựng mô hình dự đoán.

Yêu cầu kỹ năng

Data Analyst:
  • Kỹ năng thống kê cơ bản.
  • Khả năng trực quan hóa dữ liệu và giao tiếp hiệu quả các kết quả phân tích.
  • Thành thạo SQL, Excel và công cụ trực quan hóa như Power BI, Tableau.
  • Hiểu biết về ngành hoặc lĩnh vực đang làm việc (domain knowledge).
Data Scientist:
  • Kỹ năng lập trình mạnh với Python hoặc R.
  • Khả năng xây dựng và đánh giá các mô hình học máy, bao gồm các mô hình hồi quy, phân loại, cụm, và mô hình chuỗi thời gian.
  • Kỹ năng toán học và thống kê nâng cao, đặc biệt là trong xác suất và tối ưu hóa.
  • Kinh nghiệm làm việc với dữ liệu lớn (Big Data) và các công cụ như Hadoop, Spark.

Kết quả đầu ra

Data Analysis: Báo cáo kết quả phân tích kèm theo các insight có thể hành động ngay, giúp cải thiện hiệu suất hoặc giải quyết vấn đề kinh doanh.
  • Ví dụ: Báo cáo mức độ hài lòng của khách hàng sau một chiến dịch marketing và đề xuất giải pháp cải thiện.
Data Science: Mô hình dự đoán hoặc hệ thống tự động đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.
  • Ví dụ: Hệ thống gợi ý sản phẩm cho người dùng trên các sàn thương mại điện tử như Amazon hoặc Shopee.

Vai trò trong doanh nghiệp

Data Analyst: Là cầu nối giữa dữ liệu và các quyết định kinh doanh. Data Analyst giúp đội ngũ quản lý hiểu những gì dữ liệu đang nói và cung cấp các đề xuất cải tiến.
  • Thường làm việc trong các phòng ban như kinh doanh, marketing, tài chính, hoặc vận hành.
Data Scientist: Là người xây dựng các giải pháp dữ liệu phức tạp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động hoặc mở rộng quy mô nhanh chóng.
  • Thường làm việc trong các nhóm công nghệ, phát triển sản phẩm, hoặc nghiên cứu và phát triển (R&D).

Nghề nào phù hợp với bạn?

Nếu bạn thích làm việc với dữ liệu có cấu trúc, thích tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra giải pháp trực tiếp cho các vấn đề kinh doanh, Data Analyst sẽ là lựa chọn phù hợp.
Nếu bạn hứng thú với lập trình, học máy, xây dựng mô hình phức tạp và muốn làm việc trong môi trường công nghệ cao, Data Scientist sẽ phù hợp hơn với bạn.

Kết luận

Dù bạn chọn con đường trở thành Data Analyst hay Data Scientist, việc nắm vững kiến thức và kỹ năng phân tích dữ liệu sẽ mang lại lợi thế lớn trong sự nghiệp. Hãy nhớ rằng mỗi vai trò đều đóng góp quan trọng vào việc đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu và cải thiện hiệu suất doanh nghiệp.
Nếu bạn muốn trang bị những kỹ năng cần thiết và xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc trong lĩnh vực này, tham gia khóa học Business Intelligence của Mastering Data Analytics là bước đi đúng đắn. Khóa học cung cấp lộ trình bài bản, giúp bạn làm chủ công cụ và kỹ thuật phân tích dữ liệu một cách hiệu quả.
Đăng ký ngay hôm nay để bắt đầu hành trình chinh phục dữ liệu của bạn tại đây hoặc liên hệ Zalo 0961 48 66 48 để được tư vấn chi tiết!